موزه رکیب خانه

توضیحات

عمارت رکیب‌خانه

عمارت رکیب‌خانه در دوره صفوی جایگاه نگهداری وسایل و اشیا اصطبل سلطنتی بود. به همین دلیل نیز با نام رکیب‌خانه (رکیب به‌معنای رکاب و یراق آلات اسب) مشهور است. این عمارت از جمله بناهای بافت قدیم اصفهان به شمار می‌رود که در اوایل قرن یازدهم هجری، مقارن با سلطنت شاه عباس اول، به‌عنوان یکی از بناهای مجموعه دولتخانه صفوی احداث شد.
موزه هنرهای تزیینی اصفهان شامل هفت بخش نمایشگاهی می‌شود:

• خط و کتابت
  اولین بخش موزه هنرهای تزیینی، مزین به مجموعه‌ای از قطعات، اوراق و مجلدات قرآن کریم، کتب ادعیه و اشعار و… است که توسط هنرمندانی نظیر شفیع تبریزی، میرعماد و دخترش، گوهرشاد و… کتابت شده‌اند.

انواع جلدهای چرمی به شیوه‌های مختلف از قبیل سوخت، معرق، ضربی و… از آثار محمدرضا امامی و… از جمله آثار این بخش است.
کتاب‌های خطی «زادالعمعاد» به قلم محمد هاشم لولوی اصفهانی، دیوان مصور امیرعلیشیر نوایی و کلیات سعدی مصور و مذهب و مرصع از دیگر آثار این بخش هستند. همچنین آثار نفیس خطی همچون قطعات خوشنویسی مختلف از سده هشتم هجری به بعد در بخش خط و کتابت به نمایش درآمده‌اند، آثاری از استادان بزرگ خوشنویسی از جمله یاقوت مستعصمی، محمدرضا مجلسی، سلطان علی مشهدی، میرعلی و محیی هروی، منشی گنابادی، عبدالجبار اصفهانی، ابوتراب، هاشم اصفهانی، شاهزاده بهرام صفوی، عبدالرشید دیلمی، درویش عبدالمجید طالقانی، میرزا کوچک.

• لاکی و روغنی

مجموعه زیبایی از انواع اشیا لاکی و مذهب، قلمدان، جای طومار، جعبه، قاب آیینه، ترازو، سرچسبدان، جلد آلبوم و… آثار این بخش را تشکیل می‌دهند. این قطعات از یادگارهای ارزشمند استادانی چون آقا صادق، میرزا بابای شیرازی سمیرمی، فتح الله شیرازی، آقا نجفعلی اصفهانی و… به شمار می‌روند که با نقش‌های مختلف گل و مرغ تک‌چهره، صورت‌سازی، ترنج سر ترنج ، شکارگاه و فرهنگ عامه زینت یافته‌اند.

• نگارگری

مجموعه متنوعی از آثار نگارگری ایرانی در سبک و شیوه‌های مختلف زینت‌بخش این سالن است. آثار شیوایی از مینیاتورهای مکتب هرات، اصفهان، تبریز و نگاره‌های تک‌چهره قاجار در کنار تصاویر آبرنگ و رنگ روغن و موضوعات مختلف تصویرگری کتاب، مجالس حماسی و ادبی، بزمی، فرهنگ عامه در این مجموعه به نمایش گذاشته شده است. تابلوی ارزشمند و نفیس «چوگان» اثر استاد حاج میرزا آقا امامی اصفهانی که به شیوه سوخت و معرق و مینیاتور روی چرم خلق شده است، از دیگر آثار این بخش به شمار می‌رود.
تابلوی مذهب تشعیری منحصربه‌فردی که توسط زین‌العابدین مذهب تبریزی در سال ۱۰۰۸ هجری قمری ترسیم و به شاه عباس اول اهدا شده است، نیز از دیگر آثار ارزشمند و نفیس این بخش است. سایر آثار به نمایش در آمده در این بخش متعلق به هنرمندان صاحب سبک و صاحب نامی چون آقارضا عباسی، محمد حسین طوطی، معین مصور بهزاد، مصور الملک، ملک الشعرا، صنیع الملک، حبیب الله ساروی، نادرالزمان، محمد مسیح و ابراهیم اصفهانی است.

• چوبی

در این بخش از موزه هنرهای تزیینی، بیننده شاهد آثار نفیسی از صنایع هنری بر چوب مانند خاتم‌سازی، منبت‌کاری، مشبک و معرق است. نمونه‌هایی از قطعات این بخش عبارت‌اند از انواع قاب آیینه، گلچه کفش عروس، رحل و جعبه قرآن، زیر عمامه، قلمدان، جعبه آرایش، قاشق و ملاقه‌های دوغ‌خوری و شربت‌خوری.
از آثار ارزشمند این بخش جعبه تمام منبت و قاب آیینه‌ای است که با نقوش بسیار زیبای اسلیمی و گرفت و گیر توسط زین‌العابدین خوانساری در ۱۳ هجری قمری ساخته شده است.

• فلزی

مجموعه آثار فلزی این بخش مشتمل بر زیورآلات طلا و نقره، کمربند و قلاب کمر، قاب دعا، انواع قوطی، قفل و قلمدان، سرقلیان، قاب آیینه، باروت‌دان، انفیه‌دان، آفتابه و لگن، عود سوز، جام‌های چهل کلید، خنجر، قیچی و چاقو و… است که به شیوه مختلف مشبک‌کاری، ریخته‌گری، چکش‌کاری، ملیله و قلمزنی و ترصیع ساخته و با سنگ‌های گران‌قیمتی تزیین شده‌اند.دستبافته‌ها و آبگینه
در این بخش منسوجات متنوع و کم‌نظیر از نمونه‌های دوره قاجار به نمایش گذاشته شده است. این آثار اغلب در مرکزی‌های مهم بافندگی ایران یعنی اصفهان، یزد، کرمان و کاشان بافته شده‌اند و انواع زری، ترمه، شال، مخمل ،اطلس، تافته و… را شامل می‌شود. این آثار به‌صورت تابلو، لباس،کیسه پول، سفره قند، جای شانه، قلمدان، جای تربت، چارقد، سوزنی، سجاده، پرده ، رومیزی و… هستند و به شیوه‌های مختلف گلابتون‌دوزی، قلاب‌دوزی، پولک‌دوزی، زغره‌دوزی، مشبک‌دوزی، گل خامه‌دوزی، نقده دوزی و… زینت یافته‌اند.
از جمله آثار دیگر این بخش نمونه‌های نفیسی از قلمکاری ساخت اصفهان است که به شیوه نقاشی قالب‌زنی روی پارچه تهیه شده‌اند. همچنین قالیچه معروف «بشریت» و «شکار چرخ» که بر اساس طرح زیبا و هنرمندانه مرحوم استاد عیسی بهادری بافته شده‌اند، از آثار چشم‌نواز بخش بافته‌ها و رودوزی‌ها به شمار می‌روند.

• سفال و چینی

در این بخش آثار زیبایی از کریستال‌های تراش‌دار با نقش افزوده و انواع شیشه (عطردان، پیاله) مربوط به سده‌های ۳ تا ۶ قمری ساخت گرگان به معرض نمایش گذاشته شده است. همچنین لیوان‌های شربت‌خوری مینای مرصعی زینت‌بخش این قسمت از موزه هستند.

برنامه‌های جانبی موزه

برنامه‌های جانبی موزه هنرهای تزیینی اصفهان شامل برگزاری نمایشگاه‌های مختلف هنری، برگزاری نشست‌ها، همایش‌ها، سخنرانی‌ها و میزگردهای تخصصی، برپایی مراسم ویژه و یادبودها و… می‌شود. به‌طور کلی عمده فعالیت‌های موزه برپایی نمایشگاه‌های مختلف هنری است. برپایی هر نمایشگاه دارای شرایط و ویژگی‌های خاصی است. اساتید معروف در سطح شهر یا استان یا کشور بر اساس دعوت موزه و اعلام همکاری موزه اقدام به برگزاری نمایشگاه می‌کنند.
 

ساعات بازدید

در تمام روزهای هفته جز روزهای جمعه و تعطیلات سالانه می‌توانید از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۳:۳۰ از موزه بازدید کنید.